Nieuwe glorie voor het park Ter Wadding

De gemeente Voorschoten gaat in 2016 de buitenplaats Ter Wadding opknappen. Cultuurhistoricus Korneel Aschman is gevraagd de gemeente hierin te adviseren. Hij gaf in april 2016 voor genodigden een rondleiding in het park. Ondanks de kou en gietende regen wist hij een beeld op te roepen van een lustoord waarin de afgelopen eeuwen door de verschillende eigenaren met liefde aan is gewerkt.

Ter Wadding is een voorbeeld van de ontwikkeling van speeltuin naar buitenplaats die in de 16e en 17e eeuw opkwam. Het perceel was begin 17e eeuw  nog in gebruik als hennepwerf en hoorde bij de boerderij die nu Bouwlust heet. In 1637 is het perceel afgesplitst en ingericht als speeltuin met speelhuis waar rijke burgers van Leiden in de zomer hun toevlucht zochten, weg van de stank en vuiligheid van de stad.

Door: Henny van der Klis, april 2016 

Een speeltuin voor rijke burgers

Rond 1685 werd de speeltuin verder verfraaid en gaat Ter Wadding heten. Ter Wadding ontwikkelt zich tot een bescheiden buitenplaats met een koetshuis, een vijver, tuinkoepel, moestuin, boomgaard en bloementuin.  Begin 20ste eeuw is zelfs aan de zuidwestzijde een zwembad toegevoegd. De stijl van het park ging mee met de modes: van geometrisch naar landschapsstijl waarbij de wandelaar verrast werd op heel afwisselende uitkijkjes en zichtlijnen. Een wandeling door de tuin moest een avontuur zijn.

Efficiënt beheer

Het park van Ter Wadding was tot in de jaren 1960 een met zorg onderhouden buiten. Daarvan is nu niet veel meer zichtbaar. De oude parkstructuur is geheel verwaterd en door veranderingen in de waterstand is het een zompig gebied waar oude bomen niet erg in gedijen. Hoe kon dit verval zo toeslaan? Bij renovaties in jaren ‘70 en ‘80 zijn delen van padenstructuur en beplanting bewust wegbezuinigd en werd het park maar beperkt onderhouden om, ondanks de zeer beperkte omvang, een ‘natuurlijk bos’-beeld te ontwikkelen. Bijzondere parkbomen zijn niet herplant, waardoor de historische parkstructuur verder vervaagde en verdween.

Wat ook niet erg bijdroeg aan het behoud van de monumentstatus van het park was de splitsing van het eigendom van Ter Wadding. In 1996 en 2005 werd de buitenplaats verdeeld over vier eigenaren. Deze voerden ieder een eigen beheer, zonder dat daar een gezamenlijke beheervisie op basis van  historische waarden aan ten grondslag lag. De beplanting van de afgelopen decennia had dan ook nauwelijks een relatie met de historische parkstructuur.

Nieuwe glorie

Het goede nieuws is dat de historische waarde van onze buitens en parken nu wel wordt onderkend. Het streven bij deze renovatie is de historische parkaanleg, op basis van de oude tekeningen en gegevens, te herstellen. Een ontwikkelplan op grond van een specifieke cultuurhistorische beschrijving en analyse van Ter Wadding is vanzelfsprekend een goede basis. De vele stinsenplanten die eeuwen geleden zijn geplant (sneeuwklokjes, narcissen, daslook) hebben inmiddels al hun kans gegrepen nu zij weer licht en lucht krijgen en vormden dit voorjaar kleurige tapijten van kleur en geur.